Hemşehri Derneklerinin Yerel Yönetim Atakları
Bireyler, çıkarlarını daha kolay elde etme adına grup halinde hareket etmeyi seçerler.
Oluşan grupsal yapılar, demokratik yaşamda bireyler kadar önemli aktörlerdir.
Bu yapı, sanayi öncesi ve sonrası kent özelliklerini içinde barındıran “geçiş halindeki kent” kavramıyla tanımlanır. Geçiş kentlerinde yerini alan göçmenler, bir yandan kentin bir parçası olmaya çalışırken, diğer yandan birçok ikilemle karşı karşıya kalırlar.
İkilemi çözerek kendi değerleriyle kentlileşmelerini sağlayacak tampon yapılar keşfetmişlerdir. Kırsalın kentli sürümü olarak keşfedilen bu yapılar, yaşanan değişim karşısında göçmenlerin sığınağı olmuşlardır. Enformel nitelikli “hemşehrilik”, tampon işlevi yerine getiren ilişkiler bütünüdür. Hemşehriliğin kurumsallaşmasının sonucu olarak ortaya çıkan formel yapı ise “hemşehri dernekleri”dir. Hemşehri dernekleri, ilk kurulduklarında hemşehriler için sadece tampon işlevi görmüşlerdir.
Ancak, farklılaşan amaçlarıyla birlikte, kentin bir parçası olmaya başlayan hemşehrileri ortak çıkarlar etrafında toplayan işlevler yüklenmişlerdir. Bu bağlamda, bir çıkar grubu gibi hareket etmeye başlayarak, çıkarlarını elde etmek için özellikle seçimlerden başlayarak siyasetle ilişki kuran ve başta partiler olmak üzere siyasal süreçleri etkileyen "masonik siyasal aktör" görünümü kazanmışlardır.
Hatta bugün, özel çıkarları da aşarak “sivil toplum kuruluşu” anlayışıyla çalışmalar yaptıkları da söylenebilir. Kısacası, hemşehri dernekleri, günümüzde tampon mekanizmalıktan demokrasiye katkı yapabilecek potansiyele sahip bir “siyasal aktör” konumuna gelmişlerdir.
Hemşeri dernekleri kitle partilerinde çeteleşerek birçok Belediyede rant odağı olmakta maharet sahibi olmuşlardır. Yerel siyasetçiler buna çanak tutmakta hatta desteklemektedir.
Bu kirli ilişki nadiren iyi projelere sebep olmakla birlikte çoğu kez yerel halkın kazanımlarına engel olmaktadır. Kentte imar dönüşümü olacak mahallelerde (örneğin Karşıyaka Cumhuriyet mahallesi, Alaybey mahallesi) işlerin uzamasına ve yerel halka zulüm seviyesine varmaktadır.
Belediye meclislerindeki hemşeri derneklerinin atakları yerel halkın dönüşüme girecek eski evlerinin avantajlarına çökmesi ile sonuçlanacaktır.
