Oylama sonucunda Şansölye Olaf Scholz'un liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti (SPD) büyük bir yenilgiye uğrarken, Friedrich Merz'in Hristiyan Demokrat ittifakı (CDU/CSU) açık bir zafer elde etti. Ancak bu zafer, tüm ülke genelinde homojen bir destek anlamına gelmiyor.
Doğu-Batı Ayrımının Derinleşmesi
2021 seçimlerinde SPD, Almanya'nın onlarca yıldır süregelen Doğu-Batı ayrımının her iki tarafında da seçmen desteği kazanmayı başarmıştı. Ancak bu kez partinin gerilemesi, bu ayrımı yeniden gün yüzüne çıkardı. Seçim haritası, 2021'de SPD'nin kırmızısına bürünmüş bir görünüme sahipken, bu kez Batı'daki bölgeler CDU'nun muhafazakar siyahıyla renklendi. Doğu Almanya ise Almanya İçin Alternatif (AfD) partisinin tarihi başarısıyla maviye boyandı.
Doğu Almanya'da Temsil Krizi
Friedrichshafen'deki Zeppelin Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Joachim Behnke, seçim öncesinde bu sonucun Almanya'daki Doğu-Batı ayrımını daha da derinleştirme riski taşıdığını belirtmişti. 2025 seçimleri yaklaşırken, Doğu Almanların kendilerini siyasi karar alma mekanizmalarından dışlanmış hissetmelerinin, bir öz-gerçekleştirme sürecine dönüşebileceğini vurguluyor.
AfD ve aşırı solcu Sol Parti'nin Doğu Almanya'daki yüksek oy oranlarına rağmen, bu partilerin federal düzeyde bir hükümet kurma ihtimali bulunmuyor. Merz'in CDU/CSU ittifakının, SPD ile bir koalisyon oluşturma olasılığının güçlenmesi, Doğu Almanya'daki siyasi temsilin zayıflamasına neden olabilir. Behnke'ye göre, bölge halkının kendilerini yetersiz temsil edilmiş hissetmesi bu ayrışmayı daha da körükleyebilir.
Merkez Partilere Güven Azalıyor
Merkez partilere duyulan güvenin zayıfladığının bir işareti olarak, seçim günü yapılan bir ankette Doğu Alman seçmenlerin yaklaşık yüzde 25'i AfD'yi, yüzde 20'si ise Sol Parti'yi kendi bölgelerinin çıkarlarını en iyi temsil eden parti olarak gösterdi. Buna karşın, olası hükümet ortakları olan CDU ve SPD'nin her biri yalnızca yüzde 10 civarında destek görebildi. Seçmenlerin yüzde 20'si ise herhangi bir partiye güvenmediklerini belirtti.
Seçim Haritasındaki Farklılıklar
Seçim haritasının detayları incelendiğinde, CDU'nun Batı'daki çoğu bölgede önde olmasına rağmen, Doğu'da yüzde 20'nin altına düşen oy oranlarına sahip olduğu görüldü. Bavyera'daki kardeş parti CSU, bölgede seçim bölgelerinin büyük kısmını rahat farklarla kazandı.
AfD ise özellikle Doğu Almanya'da büyük kazançlar elde etti. Partinin başarısı şu ana kadar süreklilik gösterirken, bu seçimde ilk kez eski Doğu Almanya'nın kuzey bölgelerine ve daha önce aşırı sağa direnç gösteren kentsel merkezlere yayıldı. Saksonya eyaletindeki iki önemli şehir olan Dresden ve Leipzig'de AfD, federal bir seçimde ilk kez birinci parti konumuna geldi.
Sol Parti'nin Konumu Güçleniyor
AfD'nin bölgede artan etkisine rağmen, Sol Parti de geleneksel kalesi olan Doğu Almanya'da varlığını güçlendirdi. Seçim öncesinde anketlerde gerileyen parti, Parlamento'ya girebilmek için büyük bir kampanya yürüttü. Pazar günü beklenmedik bir son dakika desteği ile oyların yüzde 9'unu ve altı doğrudan seçim bölgesi zaferi elde etti. Sol Parti, geleneksel olarak güçlü olduğu Doğu Almanya'nın dışında, Berlin'in geniş bölgelerinde ve Batı Almanya'da da belirgin kazanımlar elde etti.
